بررسی تجربی رابطه اقتصاد سایه و آلودگی هوا، مطالعه موردی: اقتصاد ایران

اقتصاد سایه، بخش مهم و انکارناپذیر اقتصاد تمام کشورها به خصوص کشورهای در حال توسعه است. اکثر واحدهای فعال در این بخش از اقتصاد، دارای اثرات جانبی منفی زیست محیطی می باشند. با توجه به طرح مباحث توسعه پایدار و فشارهای جهانی رو به رشد به منظور اتخاذ سیاست هایی در جهت حفظ و حمایت از محیط زیست، توجه به عواملی که سلامت محیط زیست را در معرض تهدید قرار می دهد از اهمیت جدی برخوردار می باشد. رساله حاضر برای نخستین بار به تخمین روند و حجم اقتصاد سایه با کاربرد دو نرم افزار مدل سازی لیزرل و آموس گرافیک پرداخته است؛ همچنین با توجه به این که موضوع اثرات منفی فعالیت های اقتصاد سایه بر محیط زیست تا کنون مورد توجه قرار نگرفته و در سایر کشورها نیز ادبیات موجود در این حوزه بسیار محدود بوده و عمدتا مباحث به صورت کلی و نظری مطرح شده است؛ برای اولین بار به بررسی ارتباط اقتصاد سایه و آلودگی هوا در ایران پرداخته شده است. نتایج حاصل از مطالعه حاضر مبین این است که میانگین نسبت حجم اقتصاد سایه به تولید ناخالص داخلی طی دوره مورد بررسی (1386-1354)، معادل 12.25 درصد بوده و به طور متوسط به ازای هر یک واحد افزایش در اندازه اقتصاد سایه، آلودگی هوا به مقدار 0.17 درصد افزایش می یابد.